سودا اش چیست و چه کاربردهایی دارد ؟

سودا اش (کربنات سدیم) یک ماده شیمیایی خانگی با انواع مختلفی است. فرمول شیمیایی آن CO₂Na₃ ،شبیه جوش شیرین است. اما جوش شیرین یک ماده شیمیایی غیر سمی است که معمولا در تهیه غذا استفاده می شود، در حالی که سودا اش سمی است و نباید مصرف شود. در عوض، این یک محصول تمیز کننده معمولی است که گاهی در پاک کننده های شستشو و پاک کننده های استخر مورد استفاده قرار می گیرد.

سودا اش نمک نیکل کربنیک اسید با ویژگی قلیایی است. هنگامی که در آب حل می شود، کربنات سدیم به اسید کربنیک و هیدروکسید سدیم تبدیل می شود.

در دمای اتاق، سودا اش یک پودر سفیدی سفید و خاکستری است که هیدروسکوپیک است. این به این معنی است که وقتی در معرض هوا قرار می گیرد، می تواند خود به خود مولکول های آب را جذب کند. یکی دیگر از ترکیبات شناخته شده که دارای کیفیت کربوهیدرات است قند است. نقطه ذوب 1564 درجه فارنهایت (851 درجه سانتیگراد)، چگالی 2.53 گرم در سانتی متر و محلول در آب است. یک محلول اساسی و طعم قلیایی قوی است. یک محلول آبی خاکستری دارای طعم قلیایی قوی است. هنگامی که در محلول کمی اسیدی قرار می گیرد، آن را تجزیه می کند. این ماده می تواند مقادیر زیادی آب را جذب کند و هیدراتهایی را که دارای ویژگی های کمی هستند، جذب کند.

کاربرد های سودا اش:

• خاکستر سودا به عنوان منبع سدیم برای مایع خمیر سولفیت / بیسولیت استفاده شده در فرایندهای سولفیت و در خمیر دندان نیز بکار می رود.
• همچنین ممکن است سدیم هیدروکسید را به جای کربنات سدیم در بسیاری از سفید کننده ها مانند استخراج سودآوری یا سفید کردن پراکسید هیدروژن از خمیر های مکانیکی یا شیمیایی جایگزین کرد.
• علاوه بر این، خاکستر سودا قلیایی بیشترین استفاده را برای تولید سایر محصولات قلیایی، نمکهای سدیم، شیشه، صابون، سیلیکات سدیم، مواد شوینده، بی کربناتها، بیکروماتها، سلولز و ریحان، آهن و فولاد، آلومینیوم، ترکیبات تمیزکننده، منسوجات و رنگدانه ها، مواد مخدر و بسیاری از مواد دیگر دارد. همچنین به عنوان ماده قلیایی برای استفاده خانگی و به عنوان پودر شستشو استفاده می شود.
• یکی از رایج ترین محصولاتی است که با خاکستر سودا یا کربنان سدیم ساخته شده است شیشه است. برای این منظور بیش از 50 درصد کل این ماده تولید شده در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد. هنگامی که مخلوط با شن و ماسه و کربنات کلسیم، به دمای مناسب می رسد و سپس به سرعت دما کاهش می یابد و نتیجه نهایی، شیشه ای سیلیکا با دوام و وضوح عالی است.
• خاکستر سودا شیمیایی بسیار در صنعت بسیار استفاده می شود. علاوه بر مواد غذایی و محصولات آرایشی، این ماده نیز کاربرد های عمده ای در مواد شیمیایی کشاورزی مانند کود دارد. همچنین در اگزوز و پشته های شیمیایی بکار می آید، این خاکستر می تواند نقش بسیار مهمی در تصفیه هوا بازی کند، زیرا وقتی کربنات سدیم با دی اکسید گوگرد و اسید هیدروکلریک واکنش می دهد، برای مثال، ترکیبات مضر کمتر تولید می شوند.
• در آزمایشگاه ها، این ماده به عنوان یک الکترولیت عالی در فرآیند الکترولیز عمل می کند. این کمک می کند تا میزان آب در خاک رس را کاهش دهد و باعث می شود تا رس به اشکال ساده تری تبدیل شود. در صنعت رنگرزی، این ماده را برای بهبود پیوند شیمیایی بین رنگ و فیبر استفاده می شود.
• این ماده نیز در تولید پودر شربت استفاده می شود. احساس خنک کننده و حرارت دادن به دلیل واکنش اندوترمی بین آن و اسید ضعیف، معمولا اسید سیتریک، آزاد شدن گاز دی اکسید کربن است که هنگامی رخ می دهد که شربت با بزاق مخلوط می شود.
• در ریخته گری، آن را به عنوان “عامل باند” نامگذاری می شود و مورد استفاده قرار می گیرد تا آلژینات مرطوب به آلژینات ژل ختم شود.
• در چین از آن برای جایگزینی آب شیرین در نوع خاصی از کیک ها استفاده می شود و در بسیاری از نوشیدنی های بخار پز شده.
• در آب اکواریوم نیز برای نتظیم میزان اسیدیته بکار می رود.
• سودا اش، در یک محلول با نمک معمولی، می تواند برای تمیز کردن نقره استفاده شود. در یک مخزن غیر قابل جذب (شیشه، پلاستیک یا سرامیک)، فویل آلومینیوم و شیء نقره در محلول نمک داغ غوطه ور می شوند.