نیتریک اسید | خرید اسید نیتریک

اسید نیتریک چیست؟ اولین بار این ماده در قرون وسطی توسط کیمیاگران شناخته شد اما در قرن هفدهم بود که تحقیق و تفحص برای شناسایی و تولید این ماده آغاز شد. این اسید بسیار قوی و خورنده است و در دسته اسیدهای معدنی و اوکسی اسیدها قرار دارد. این اسید معرف اصلی برای واکنش های نیتراسیون است. به سرعت و به طور کامل در آب هیدرولیز می شود و H3O+ (یون هیدرونیوم) و NO3- تولید می کند که یک واکنش به شدت گرمازاست.

خرید اسید نیتریک 65 درصد

شما می توانید برای خرید نیتریک اسید و اطلاع از قیمت آن با کارشناسان ما در صنایع شیمیایی تهران تماس بگیرید.

خرید و فروش اسید نیتریک

جهت اطلاع از قیمت اسید نیتریک و چگونگی ثبت سفارش با همکاران ما در صنایع شیمیایی تهران در ارتباط باشید.

فرمول شیمیایی و خواص فیزیکی

این محصول که نام دیگر آن هیدروژن نیترات می باشد یک مایع سفید رنگ است که در اثر ماندگاری و تجزیه شدن ممکن است رنگش به زرد و یا حتی قرمز تغییر کند. بویی بسیار تیز و خفه کننده دارد و به شدت خورنده است و می تواند با انواع فلزات، اکسید و هیدروکسید ترکیبات واکنش دهد. در آب حل می شود و معمولا به صورت محلول آبی 68 درصد وجود دارد. در غلظت های بالاتر 86 درصد آن را بخور اسید نیتریک می گویند. بسته به میزان دی اکسید نیتروژن موجود، بیشتر به عنوان بخور قرمز در غلظت های بالاتر از 86٪ ، یا بخار سفید در غلظت های بالاتر از 95٪ بیان می شود. این ترکیب همچنین در دسته اکسید کننده های قوی قرار دارد و به عنوان عامل اکسایش در واکنش ها به کار می رود.

 

سایر ویژگی ها و خواص این اسید نیز مطابق جدول زیر است:

فرمول مولکولی	HNO3
جرم مولکولی	63.012 گرم بر مول
چگالی	خالص: 1.51 گرم بر لیتر محلول 68%: 1.41 گرم بر لیتر
نقطه ذوب	42- درجه سانتیگراد
نقطه جوش	83 درجه سانتیگراد
pKa	1.4-

ویژگی های اسیدی و بازی

به طور معمول HNO3 در دمای محیط به عنوان یک اسید قوی در نظر گرفته می شود. در مورد مقدار ثابت تفکیک اسید اختلاف نظر وجود دارد، اگرچه مقدار pKa معمولاً کمتر از منفی 1 گزارش می شود. این بدان معناست که اسید موجود در محلول های رقیق کاملاً هیدرولیز شده است.

نیتریک اسید در واکنش با سولفوریک اسید به عنوان باز عمل می کند. معادله واکنش آن را در ادامه مشاهده می کنید:

 

HNO3 + 2 H2SO4 ↔ NO2+ + NO3- + 2 HSO4-

روش تولید

سه روش شناخته شده برای تولید این اسید قوی وجود دارد که به آنها خواهیم پرداخت :

• اسید نیتریک را می توان از واکنش دی اکسید نیتروژن با آب تهیه کرد. معادله واکنش آن به شکل زیر است:

3 NO2 + H2O → 2 HNO3 + NO

به طور معمول نیتریک اکسید با اکسیژن هوا دوباره اکسید می شود و دی اکسید نیتروژن اضافی تولید می شود.

• روش دیگر حرارت دادن دی اکسید نیتروژن با هیدروژن پراکسید تا نقطه جوش است. غلظت محلول های تجاری این اسید معمولاً بین 52٪ و 68٪ است.

2 NO2 + H2O2 → 2 HNO3

• آخرین روش، تولید این ترکیب با فرآیند استوالد است. در این فرآیند آمونیوم خشک اکسید می شود و اسید را تولید می کند. این فرآیند در حضور کاتالیزور پلاتین یا رودیم در دمای بالا (500 کلوین) و فشار 9 اتمسفر انجام می گیرد. در این روش ابتدا آمونیاک به نیتروژن دی اکسید، اکسید می شود و سپس نیتروژن دی اکسید نیز اکسید شده و HNO3 تولید می شود. محلول HNO3 تولید شده را می توان با عمل تقطیر به خلوص 68 درصد رساند. اما برای رساندن به مقدار خلوص بالاتر باید آن را با کمک اسید سولفویک غلیظ آب زدایی کرد که با این روش اسید نیتریک 98 درصد به دست می آید.

 

4 NH3 (g) + 5 O2 (g) → 4 NO (g) + 6H2O (g)

2 NO (g) + O2 (g) → 2 NO2 (g)

3 NO2 (g) + H2O (l) → 2 HNO3 (aq) + NO (g)

محصولات مشابه:

خرید هیدروکلریک اسید

کاربرد نیتریک اسید

اصلی ترین کاربرد HNO3 در صنعت در تولید کودهای شیمیایی است. کاربردهای اصلی دیگر این ترکیب در زمینه تولید مواد منفجره، مواد اولیه نایلون ها و تولید ترکیبات آلی است. در ادامه به برخی از کاربردهای این ماده اشاره می کنیم:

تولید پلیمرها

این ترکیب یک ماده مهم برای تهیه و تولید پلیمرهای مختلف مانند پلی یورتان ها و پلی آمیدها است.

پیش ماده برای ترکیبات آلی نیتروژن دار

استفاده از مخلوطی از نیتریک و سولفوریک اسید با یک ترکیب آروماتیک، منجر به انجام یک واکنش جانشینی الکتروفیلی و ایجاد محصول دارای گروه عاملی نیترو می شود. بسیاری از مواد منفجره مانند TNT به این روش تهیه می شوند. سولفوریک اسید آب اضافی را جذب می کند.

C6H5CH3 + 3 HNO3 → C6H2(NO2)3CH3 + 3 H2O

استفاده به عنوان اکسید کننده

پیش ماده نایلون، آدیپیک اسید، در مقیاس بالا با استفاده از این اسید و روغن KA (مخلوطی از سیکلوهگزانون و سیکلوهگزانول) تولید می شود.

کاربرد اسید نیتریک در کشاورزی

در تولید کود، از HNO3 برای تولید انواع کودهای ازت مانند نیترات کلسیم، نیترات آمونیوم و غیره استفاده می شود.

بخوانید :

اسید فسفریک در کشاورزی

پیشرانه موشکی

از انواع و اشکال مختلف نیتریک اسید به عنوان اکسید کننده در موشک هایی که سوخت مایع استفاده می کنند کاربرد دارد. این اشکال مختلف نیتریک اسید شامل بخارات اسید نیتریک قرمز و سفید، مخلوط آن با سولفوریک اسید است.

اثر بر فلزات

در اکسید کردن فلزاتی مانند فلز مس برای تبدیل به نیترات مس کاربرد دارد. یکی از کاربردهای مهم این ماده در استخراج طلاست این اسید به همراه  HCl برای حل کردن فلزات غیر فعال مانند طلا کاربرد دارد.

اندازه گیری های تجزیه ای

در آنالیزهای عنصری از اسید نیتریک رقیق به عنوان محیط واکنش برای تعیین مقادیر خیلی کم مواد نامحلول استفاده می کنند.

کار با چوب

از محلول رقیق این اسید در کارهای چوبی، چوب افرا و کاج، و پیر به نظر رسیدن آن ها استفاده می شود. رنگ تولید شده یک رنگ طلایی و خاکستری موم مانند است و بسیار شبیه چوب درختان قدیمی است.

جرم گیر و پاک کننده

از ویژگی خورندگی این ترکیب در حکاکی روی فلز، به عنوان ضد زنگ در فلزات و همینطور در تمیز کردن ترکیبات سیلیکونی به کار رفته در الکترونیک استفاده می شود. از محلول نیتریک اسید، آب و الکل، برای حکاکی فلزات استفاده می شود تا ریز ساختارها را آشکار کند. از این اسید برای تمیز کردن شیشه پیش از نقره اندود کردن آن نیز استفاده می شود.

خطرات و MSDS اسید نیتریک

HNO3 جزو ترکیبات بسیار خورنده و اکسید کننده قوی است. به علت هیدرولیز اسید در واکنش با پروتئین ها (آمید) و چربی ها (استر) باعث آسیب شدید به پوست و سوختگی شدید آن می شود و همچنین به علت واکنش با کراتین پوست، رنگ را زرد می کند. بنابراین در صورت تماس پوست با آن محل را با مقدار آب زیاد به مدت 10 تا 15 دقیقه شستشو داده و سپس به مرکز پزشکی مراجعه شود.

همچنین از آنجاییکه محصول مذکور یک اکسید کننده خیلی قوی است بنابراین تماس آن با ترکیباتی مانند سیانید، کاربیدها و یا پودر فلزات انفجاری خواهد بود و شدن انفجار آن با ترکیبات آلی مانند تورپنتین بسیار شدید تر است. به همین جهت باید در محیطی به دور از بازها و مواد آلی نگهداری شود.