سولفات منیزیم (Magnesium sulfate) یک نمک معدنی سفید با فرمول MgSO4 است که انحلال پذیری بالایی در آب دارد. این ماده با حل شدن در آب، به یونهای منیزیم و سولفات تفکیک میشود. بنابراین، میتوان از آن در صنایع غذا، پزشکی و دارو برای تامین منیزیم مورد نیاز بدن استفاده کرد. علاوه بر این، منیزیم نقش مهمی در سلامت گیاهان دارد. بنابراین، از این ماده در تهیه کود سولفات منیزیم استفاده میکنند. در ادامه بر بررسی خواص سولفات منیزیم و کاربرد این ماده میپردازیم و بازار خرید سولفات منیزیم را شرح میدهیم.
خرید سولفات منیزیم
جهت اطلاع از قیمت و خرید سولفات منیزیم خوراکی با بهترین کیفیت و مناسبترین قیمت با کارشناسان ما در واحد فروش تماس بگیرید.
خواص سولفات منیزیم
سولفات منیزیم 7 آبه رایج ترین شکل این نمک است که معمولا آن را به نام سنگ معدن اپسومیت(epsomite) یا نمک اپسوم میشناسند. این ترکیب جامد بدون بو است و به طور کلی به شکل کریستالهای رنگی سوزنی شکل و یا کریستالهای پودری سفید دیده میشود. این ماده انحلال پذیری بالایی در آب دارد اما اشکال مختلف منیزیم سولفات وزن مولکولی متفاوتی دارند، در نتیجه انحلال آنها در آب نیز متفاوت است.
انواع
منیزیم سولفات یک نمک معدنی است که در حالت بدون آب به صورت پودر سفید رنگ وجود دارد، اما این ماده قادر است تا 7 مولکول آب جذب کند. فرمول مولکولی فرم هیدراته این ماده MgSO4(H2O)x است که مقادیر x میتواند بین 0 تا 7 باشد.
شما میتوانید در جدول زیر انواع هیدراته این ترکیب را مشاهده کنید.
نوع هیدرات | نام معدنی | فرمول شیمیایی | CAS.NO |
مونو هیدرات | کیزریت | MgSO4·H2O | [14168-73-1] |
تترا هیدرات | استارکیت Starkeyite | MgSO4·4H2O | [24378-31-2] |
پنتا هیدرات | پنتا هیدرات | MgSO4·5H2O | [15553-21-6] |
هگزا هیدرات | هگزا هیدرات | MgSO4·6H2O | [13778-97-7] |
هپتا هیدرات | اپسوم | MgSO4·7H2O | [10034-99-8] |
انواع هیدراته سولفات منیزیمpH بین 5.5-6.5 دارند و به صورت کریستالهای سفید رنگ یافت میشوند. دانسیتهی نوع بدون آب این ترکیب 2.66g/cm3 است در حالیکه نوع مونو هیدرات این ترکیب دانسیته 2.445g/mol3، و نوع هپتا هیدرات آن دانسیته 1.68g/mol3دارد. انحلال پذیری انواع هیدراته این نمک به شرح زیر است:
- بدون آب: 9g/100 mlدر دمای 0 درجه ی سانتی گراد
- مونوهیدرات:5g/100 ml در دمای 20 درجه ی سانتی گراد
- هپتاهیدرات:71g/100 ml در دمای 20 درجه ی سانتی گراد
این ماده در طبیعت در بسیاری از رسوبها و آبهای معدنی به هر دو صورت هیدراته و بدون آب یافت میشود. نوع بدون آب این ماده در دماهای بالا (900 درجه ی سانتی گراد ) شروع به تجزیه شدن میکند و اکسید منیزیم، اکسیژن، سولفور دی اکسید و سولفور تری اکسید از آن بدست میآید. در دمای 1100 درجهی سانتی گراد واکنش تجزیهای کامل میشود که به شرح زیر است:
MgSO4 + heat ⇒ MgO + O2 + SO2 + SO3
روش تولید
دو راه برای تشکیل این ماده وجود دارد. در یکی از این روشها سدیم سولفات را با نمک محلول منیزیم به شکل زیر واکنش میدهند:
MgCl2 + N2SO4 ⇒ MgSO4 + 2NaCl
در روش دوم، سولفات منیزیم را از واکنش MgO ،Mg(OH)2 و یا MgCO3 با اسید سولفوریک تهیه میکنند.
MgO + H2SO4 ⇒ MgSO4 + H2O
Mg(OH)2 + H2SO4 ⇒ MgSO4 + 2H2O
MgCO3 + H2SO4 ⇒ MgSO4 + CO2 + H2O
- اگر تبلور در دماهای بین 1.8 و48 درجه ی سانتی گراد انجام شود، نوع 7 آبه یا هپتاهیدرات این ماده با فرمول شیمیایی MgSO4·7H2O بدست میآید.
- در صورتیکه تبلور در دماهای کمتر از 1.8 درجه ی سانتی گراد انجام شود، نوع 12 آبه یا دودکا هیدرات با فرمول شیمیایی MgSO4·12H2O حاصل میشود.
جالب است بدانید منیزیم سولفات در دماهای بالاتر از 48 درجه سانتی گراد مقدار کمتری آب جذب میکند و نوع بدون آب این محصول با حرارت دادن هپتاهیدرات تا دمای 500 درجه ی سانتی گراد به دست میآید. همچنین، با دهیدراسیون هپتاهیدرات در دمای 150 درجه ی سانتی گراد و در حضور اسید سولفوریک نیز نوع بدون آب MgSO4 حاصل میگردد.
کاربرد سولفات منیزیم
این ماده به طور عمده در صنایعی از جمله تهیه کود شیمیایی، سیمان، نساجی، مواد شیمیایی و داروسازی کاربرد دارد. در این بخش به شرح کامل کاربردهای این ماده میپردازیم.
سولفات منیزیم خوراکی
در فرایند تهیه مواد غذایی، سولفات منیزیم به عنوان طعم دهنده به بطریهای آب اضافه میشود. همچنین، این ماده ساختار مقاومتری به کره سویا میدهد. این ترکیب معدنی به عنوان ماده مغذی به مکملها، نوشیدنیها، نوشابههای گازدار و نوشیدنیهای ورزشی افزوده میشود.
منیزیم یکی از عناصر مهم برای بدن است که تامین آن به بهبود کیفیت خواب، بهبود خلق و خو، مبارزه با افسردگی کمک به سزایی میکند. مصرف این ماده برای درمان یبوست نیز مفید است.
کاربرد دارویی
منیزیم عنصری مهم برای عملکرد نرمال سلولها، اعصاب، قلب و… به حساب میآید. این عنصر به میزان متعادلی در خون وجود دارد و ما منیزیم مورد نیاز خود را از مواد غذایی دریافت میکنیم، اما گاهی اوقات بدن در اثر مصرف قرصهایی مانند فوروزماید و یا هیدروکلروتیازید یا سایر بیماریها با سرعت بیشتری منیزیم از دست میدهد و نمیتواند منیزیم از دست رفته را با کمک رژیم غذایی جبران نماید. در نتیجه، هنگامی که این عنصر از تعادل خارج میشود، پزشکان برای رفع کمبود منیزیم از منیزیم سولفات خوراکی استفاده مینمایند. این ماده خاصیت ضد درد و ملین نیز دارد.
خواص سولفات منیزیم برای پوست
سولفات منیزیم داروخانهای به درمان و برطرف نمودن لکههای پوستی و جوشها کمک میکند و برای درمان و تسکین دردهای ماهیچهای مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده در کاهش علائم آسم نیز نقش دارد.
نمک اپسوم به راحتی در آب حل می شود و برای کاهش خارش و التهاب به اب حمام شده و بیشتر برای بیماران مبتلا به درد مفاصل مورد استفاده قرار میگیرد.
نحوه محاسبه سولفات منیزیم مورد نیاز بدن
مقدار مصرف این پودر به نیاز بدن بستگی دارد و بهتر از برای تعیین میزان کمبود منیزیم با پزشک خود مشورت کنید، اما به طور کل بزرگسالان میتوانند برای درمان یبوست 2 الی 6 قاشق چایخوری از این پودر را به طور روزانه مصرف کنند اما برای کودکان 1 الی 2 قاشق چایخوری کافی است. توجه داتشه باشید که مصرف این ماده برای کودکان زیر 6 سال توصیه نمیشود.
آمپول سولفات منیزیم
منیزیم سولفات برای کنترل کمبود منیزیم در خون به صورت تزریقی مورد استفاده قرار می گیرد . همچنین تزریق این ماده برای کنترل و جلوگیری از تشنج در کودکان مبتلا به نفریت حاد نیز تجویز میشود. از طرف دیگر، تزریق این ماده میتواند به کاهش فشار خون در زنان باردار مبتلا به پره اکالامپسی (preeclampsia) کمک کند. عوارض جانبی که ممکن است اتفاق بیفتند عبارتند از :
- اختلالات قلبی
- مشکلات تنفسی عکس العمل ضعیف
- گیجی
- ضعف
- گرگرفتگی
- تعریق
- کاهش فشار خون
- اضطراب
- احساس سرما
- خواب آلودگی شدید
- گرفتگی یا انقباض عضلات
- سر درد
صنایع سیمان
این ماده در تهیه ی سیمان اکسی سولفات مورد استفاده قرار میگیرد. سیمان اکسی سولفات به دلیل جذب رطوبت کمتر و مقاومت بیشتر مورد توجه عموم قرار گرفته است.
مواد شیمیایی و آزمایشگاه
از این ماده در آزمایشگاههای شیمی آلی برای جذب رطوبت استفاده میکنند. با افزودن سولفات منیزیم به لایه آبی میتوان آن را از لایه آلی جدا کرد و سپس با فیلتر کردن ان به طور کل لایه آبی را خارج کرد.
نساجی
از این نمک معدنی در صنعت نساجی به عنوان عامل تثبیت رنگ روی پارچه استفاده میکنند.
کاربرد سولفات منیزیم در کشاورزی
در کشاورزی، کود سولفات منیزیم به دلیل کمبود منیزیم به خاک اضافه میشود و برای محصولاتی مانند سیب زمینی، فلفل، گوجه فرنگی و گل رز که به خاک غنی از منیزیم نیاز دارند، گزینهی مناسبی به شمار میآید.
پودر سولفات منیزیم به گیاهان گلدانی نیز اضافه میشود. حلالیت بالای این پودر آن را یک ترکیب ایده آل برای اضافه کردن منیزیم به خاک میسازد.
زمان مصرف کود سولفات منیزیم
بهترین زمان برای استفاده از این کود هنگام کاشت گیاه است، زیرا در این بازه زمانی گیاه مواد مغذی مورد نیاز خود را از خاک میگیرد و جوانهزنی سریعتر اتفاق میافتد.
کاربرد سولفات منیزیم در آکواریوم
از جمله حیواناتی که نمک اپسوم اهمیت زیادی برای آنها دارد ماهیهای آکواریومی هستند، در ادامه دلایل استفاده از سولفات منیزیوم آکواریومی شرح داده شده است :
- افزایش سختی آب: بالا رفتن سختی آب موجب افزایش رسوب منیزیم و کلسیم میشود که برای برخی ماهیها مفید است، اما باید توجه داشت که برای برخی ماهیها هم آب نرم بهتر است .
- درمان آب آوردگی شکم یا Dropsy: در این بیماری کلیه های ماهی از کار می افتند و تجمع مایعات شکمی باعث تورم و در نهایت مرگ شود ، یکی از راههای درمان این بیماری نمک اپسوم است.
- برطرف کردن اختلالات شنا در ماهی قرمز: گاهی اوقات، سولفات منیزیم مخصوص آکواریوم به برطرف کردن اختلال شنای ماهیها کمک میکند.
سایر کاربردها
ترکیب فوق حامل کاتالیست است و به عنوان یک مکمل غذایی در خوراک دام شناخته می شود. از طرف دیگر این ماده در تهیه لاستیکها و مواد پلاستیکی نقش عامل منعقد کننده را دارد. همچنین، این نمک معدنی در سنتز اسید سیتریک و نمکهای منیزیمی مانند منیزیم استئارات مورد استفاده قرار میگیرد.
MSDS و اطلاعات ایمنی
برخورد فرم خالص این ماده با چشم و پوست میتواند منجر به بروز حساسیت شود. بنابراین، حین کار با این ماده حتما از تجهیزات ایمنی مانند دستکش و عینک استفاده کنید.
در صورت ایجاد هر مشکلی علاوه بر تماس با فوریتهای پزشکی به نکات زیر توجه داشته باشید.
- چشم: اگر این ماده با چشم شما تماس پیدا کرد، باید چشمان خود را آب زیاد بشویید.
- پوست: در صورت تماس این ماده با پوست خود، لباسهای آلوده را در بیاورید و حداقل به مدت پانزده دقیقه محل تماس را با آب فراوان بشویید.
- استنشاق: استنشاق بخارات این ماده ممکن است باعث حساسیت دستگاه تنفسی شود. بنابراین، در صورتی که بخارات این ماده را استنشاق کردید، فورا از محیط آلوده خارج شوید و به محلی بروید که هوای تازه در آن جریان داشته باشد.
- بلعیدن: اگر به طور اتفاقی حین کار با این ماده مقداری از آن را بلعیدید به هیچ عنوان خود را وادار به استفراغ نکنید و در صورت بروز علائم با فوریتهای پزشکی تماس بگیرید.
پس از خرید سولفات منیزیم، لازم است به شرایط نگهداری ایهن ماده نیز توجه داشته باشید.
شرایط نگهداری
این ماده باید در محیطی خشک، خنک و با تهویه مناسب قرار بگیرد. بستههای حاوی این ماده را در محیطی قرار دهید که گرد و خاک در آن تجمع پیدا نکند. یکی از نکات مهم حین بسته بندی و نگهداری این ماده، عدم قرار گرفتن آن در معرض رطوبت است. توجه داشته باشید که این ماده نباید در کنار ترکیبات ناسازگاری مانند عوامل اکسید کننده قوی (هیدروژن پراکسید، اسید نیتریک و…) قرار بگیرد.
جمع بندی
سولفات منیزیم که تحت عنوان نمک اپسوم نیز شناخته میشود یکی از مواد معدنی موثر در صنعت مواد غذایی، ترکیبات دارویی، نساجی و تولید سیمان است. نوع خوراکی این ماده با تامین منیزیم مورد نیاز بدن به بهبود کیفیت خواب، کنترل اضطراب، بهبود خلق و خو و سلامت سیستم قلبی و عصبی کمک قابل توجهی میکند.
تیم صنایع شیمیایی تهران –
برای دریافت اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید.