بیشتر افراد خصوصا خانم ها در طول روز حداقل از یک نوع کرم استفاده می کنند. روش کار معمولا به این شیوه است که کرم در یک قوطی است و ما از دست برای برداشتن کرم از داخل قوطی استفاده می کنیم. میکروب هایی که بر روی دست وجود دارند با این روش به داخل قوطی راه پیدا نموده و می توانند باعث فساد کامل کرم شوند. به همین جهت معمولا از نگهدارنده برای رفع این مشکل استفاده می شود. پارابن از جمله رایج ترین نگهدارنده هایی است که در محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال انتقادهای فراوانی در خصوص استفاده از این ماده در محصولات آرایشی وجود دارد. گزارش های زیادی مبنی بر اثرات استروژنیک پارابن ها وجود دارد که می تواند بر روی ناباروری در مردان و رشد سرطان سینه در زنان اثر بگذارد.
فهرست مطالب
ساختار ، خواص و اثرات پارابن ها
در شکل زیر برخی از خواص و ساختار شیمیایی پارابن ها را می توان مشاهده نمود. سه ترکیب مهم این خانواده عبارتند از متیل ، اتیل و پروپیل پارابن.
خواص آنتی میکروبی پارابن ها برای اولین بار در 1920 توسط تئودور سابالیستچکا بیان شد. پارابن ها ترکیباتی سفید ، بدون بو و کریستالی هستند که در غلظت های بالاتر از 0.08% بویی قوی دارند. از این رو استفاده در غلظت های بالاتر از 0.08% در مواد غذایی ممنوع شده است.
بیشتر بخوانید: مواد شوینده کارواش و طرز تهیه آن ها
چه خواصی باعث شده اند این نگهدارنده در محصولات آرایشی استفاده شود ؟
- قیمت پایین
- عدم تاثیر بر روی رنگ محصولات
- عملکرد مناسب در محدوده pH ، 4.5 تا 7.5
- مقاوم در برابر هیدرولیز
- حفظ پایداری در دماهای مورد نیاز برای تولید محصولات آرایشی بهداشتی
- پایداری مناسب در برابر شرایط محیطی و خارجی
موارد بالا عواملی هستند که باعث می شوند از این ترکیبات در تولید محصولاتی مانند کرم ، شامپو وغیره به عنوان نگهدارنده استفاده شود. عموما ترکیبی از 2 و یا 3 پارابن برای نگهداری استفاده می شود. رشد میکروبی تنها در فازهای آبی انجام می شود، بنابراین حلالیت ماده نگهدارنده و توزیع آن در امولسیون های آب/روغن امری حیاتی است.
نحوه عملکرد پارابن ها در کشتن میکروارگانیسم ها
این ترکیبات باعث ایجاد اختلال در متابولیسم میکروارگانیسم ها می شوند. هر چند مکانیزم دقیق این عملکرد مشخص نشده است اما مطالعات مختلفی نشان داده اند که این ترکیبات از غشای سلولی عبور نموده و باعث تداخل در سنتز پروتئین در سلول ها می شوند.
آیا پارابن برای سلامتی مضر است؟
بیشتر افراد در دنیای امروزی می توانند روزانه در معرض این نگهدارنده قرار بگیرند. بر اساس مطالعه ای که در سال 2006 در ایالات متحده صورت گرفته بود ، در ادرار تمامی افراد بزرگسال فارغ از تفاوت های قومی ، نژادی و جغرافیایی این ماده مشاهده شده بود.
- این مواد بارها و بارها به عنوان مواد آلرژی زا معرفی شده اند اما هنوز هم در میزان قدرت آلرژی زایی آنها اختلاف وجود دارد. برخی میزان آلرژی زایی آن را کم (بین 0 تا 4.2%) و برخی دیگر ادعا کرده اند پوست سالم هیچگونه حساسیتی به این ماده ندارد و حساسیت تنها در صورتی اتفاق می افتد که پوست از قبل خراشیدگی و زخم داشته باشد.
- علاوه بر این در سال های اخیر پیرامون اثر این ترکیبات بر روی غدد درون ریز نیز بحث هایی صورت گرفته است. فعالیت های ضعیف استروژنیکی این مواد می تواند بر روی باروری مردان تاثیر گذاشته و این امر را مختل سازد.
- همچنین در تومورهای سرطان سینه زنان پارابن مشاهده شده است. از این رو گفته شد که این ترکیبات به دلیل تشابهی که با استروژن دارند باعث رشد سرطان می شوند.
با این که هنوز این اثرات به طور کامل بر بدن انسان تایید نشده اند اما عدم مصرف محصولات دارای این نگهدارنده امری منطقی است.
پارابن چه مضراتی برای محیط زیست دارد؟
در گروه تام الیور و همکارانش تحقیقاتی در زمینه تاثیر این ترکیب بر محیط زیست انجام شده است. این تحقیقات نشان از وجود پارابن در پستانداران دریایی داشت. محققان معتقدند که پارابن از محصولات مورد استفاده ما وارد فاضلاب می شود. این فاضلاب که معمولا به رودخانه ها و دریاها وارد می شود. بنابراین می تواند زندگی موجودات دریایی و حتی خشکی زی را به خطر بیندازد.
آیا باید استفاده از محصولات حاوی پارابن را کنار بگذاریم؟
پاسخ به این سوال قطعی نیست. به گفته محققین میزان ماده نگهدارنده در محصولات آنقدر زیا دنیست که بتواند آثار منفی جبران ناپذیری ایجاد کند. اما امروزه نگهدارنده های بسیاری وجود دارند که می توانند به عنوان جایگزینی برای پارابن استفاده شوند.
پیشنهاد می کنیم تا جاییکه امکان دارد از مصرف محصولات حاوی این ترکیب بپرهیزید و مصرف آن را به حداقل برسانید. بدین صورت می توانید خطرات احتمالی ناشی از این ماده را کاهش دهید.
لازم به ذکر است که عدم وجود پارابن در یک محصول به معنای بی نقص بودن آن محصول نیست. چرا که ممکن است از نگهدارنده های مصنوعی دیگری در محصولات استفاده شود که به مراتب ظررهای بیشتری داشته و حساسیت زا هستند. بنابراین قبل از خرید محصول از مواد تشکیل دهنده آن اطلاع پیدا کرده و سپس اقدام به خرید کنید.
سوالات متداول
1- آیا پارابن برای پوست مضر است؟
پارابن ها می توانند آسیب سطح سلولی ناشی از قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش را افزایش دهند که ممکن است باعث سرطان پوست شود. همچنین می توانند پوست را حساس کنند و باعث واکنش های آلرژیک شوند. یک مطالعه نشان داد که اتیل پارابن که به عنوان یک عامل ضد قارچ (5٪) بر روی پوست انسان استفاده می شود، باعث درماتیت تماسی می شود.
2- آیا شامپو بچه پارابن دارد؟
خیر-به طور معمول شامپوهای بچه فاقد پارابن و ترکیبات سولفاته است. این محصولات فقط خاصیت پاک کنندگی و نرم کنندگی دارند.
3- آیا وازلین پارابن دارد؟
بله. نتایج آزمایشات نشان داده که وازلین حاوی این ترکیب است.