مونو اتیلن گلیکول چیست؟ یک ترکیب آلی است که به طور عمده به دو منظور مورد استفاده قرار می گیرد. در مورد اول در ساخت الیاف پلی استر و در مورد دوم در فرمولاسیون ضد یخ استفاده می شود. این ماده در دسته ترکیبات مضر برای محیط زیست قرار دارد. براحتی در خاک نفوذ می کند و آب های زیر زمینی و جریان های مجاور را آلوده می کند. به شدت جاذب آب است و به عنوان مرطوب کننده نیز عمل می کند. اگر خورده شود، در بدن تجزیه شده و سم تولید می کند. در ادامه با ویژگی های این ترکیب بیشتر آشنا خواهیم شد.
خواص فیزیکی و شیمیایی
مونو اتیلن گلیکول یک مایع شفاف و بدون رنگ و بو با طعمی شیرین است. این ماده را با نام های اتیلن الکل و هیپو دی کربونوس اسید نیز می شناسند و نام آیوپاک آن اتان- 1و2- دی ال است. کاملا در آب محلول و امتزاج پذیر با آب است. همچنین در بسیاری از حلال های آلی نیز حل می شود. توانایی بالای آن در جذب آب باعث شده که این ماده بتواند به عنوان نگهدارنده رطوبت مورد استفاده قرار بگیرد.
| فرمول شیمیایی | C2H6O2 |
| جرم مولکولی | 62.068 گرم/ مول |
| شکل ظاهری | مایع بدون رنگ، بی بو با مزه شیرین |
| چگالی | 1.1132 گرم/ میلی لیتر |
| نقطه ذوب | 12.9- درجه سانتیگراد |
| نقطه جوش | 197.3 درجه سانتیگراد |
فرآیند تولید مونو اتیلن گلیکول
- یکی از روش های تولید مونو اتیلن گلیکول اکسایش اتیلن اکسید است که خود از اتانول به دست می آید. اتیلن اکسید با آب واکنش می دهد تا اتایلن گلیکول را طبق واکنش زیر تولید کند:
C2H4O + H2O → HO-CH2CH2-OH
این واکنش در حضور یک باز یا اسید به عنوان کاتالیزور انجام می گیرد و یا می توان آن را در pH خنثی و دماهای بالا انجام داد. بیشترین بازده تولید این محصول در محیط اسیدی و یا خنثی با مقدار زیادی آب رخ می دهد. تحت این شرایط، بازده تولید این ماده 90% می باشد. مهم ترین محصولات جانبی در این واکنش دی اتیلن گلیکول، تری اتیلن گلیکول و تترا اتیلن گلیکول است.
- یکی دیگر از روش های کارآمد برای تولید این ماده، روشی است که شرکت شل (shell) استفاده می کند. در این روش ابتدا اتیلن اکسید در حضور دی اکسید کربن به کربنات اتیلن تبدیل می شود. حلقه تشکیل شده در ادامه در حضور کاتالیزور اسیدی هیدرولیز شده و مونو اتیلن گلیکول را تولید می کند. میزان سلکتیویته در این روش، 98% است. در طی عمل هیدرولیز دی اکسید کربن دوباره تولید شده و وارد چرخه واکنش می شود.
- از روش های دیگر برای تولید این ماده استفاده از کربونیلاسیون متانول به دی متیل اگزالات و در ادامه تولید این محصول است. دی متیل اگزالات طی واکنش هیدروژناسیون در حضور کاتالیزور مس در بازده بالا حدود 95% به اتیلن گلیکول تبدیل می شود.
کاربردهای مونو اتیلن گلیکول
عامل خنک کننده و انتقال گرما
بیشترین کاربرد این ترکیب به عنوان ماده ضد یخ در خنک کننده در اتومبیل ها و سیستم های تهویه مطبوع است که یا چیلر یا دستگیره های هوا را در خارج قرار می دهند یا باید زیر دمای انجماد آب سرد شوند. در سیستم های گرمایش/ سرمایش زمین گرمایی، اتیلن گلیکول مایعی است که با استفاده از پمپ حرارتی زمین گرمایی گرما را انتقال می دهد. این ماده یا از منبع (دریاچه، اقیانوس، چاه آب) انرژی به دست می آورد یا بسته به اینکه آیا سیستم برای گرم کردن یا خنک سازی استفاده می شود، گرما را به سینک ظرفشویی می رساند.
این ماده به صورت خالص ظرفیت گرمایی خاصی در حدود نیمی از آب دارد. بنابراین، ضمن ایجاد محافظت در برابر یخ و افزایش نقطه جوش، ظرفیت گرمایی ویژه مخلوط آب را نسبت به آب خالص کاهش می دهد. مخلوط این ترکیب با آب علاوه بر خاصیت خنک کنندگی و انتقال حرارت، مزایای دیگری مانند جلوگیری از خوردگی و تخریب اسید و همچنین جلوگیری از رشد اکثر میکروب ها و قارچ ها فراهم می کند.
مونواتیلن گلیکول در ضد یخ
اتیلن گلیکول خالص در حدود 12- درجه سانتیگراد منجمد می شود اما وقتی که با آب مخلوط می شود، در دماهای پایین تری منجمد می شود. به عنوان مثال مخلوط 60% از EG و 40% آب در دمای 45- درجه سانتیگراد منجمد می شود. به دلیل دمای انجماد پایین، از این ماده به عنوان مایع ضد یخ برای شیشه جلو اتومبیل و هواپیماها، همچنین به عنوان ضد یخ در موتورهای خودرو استفاده می شود.
پیش ماده پلیمرها
در صنعت پلاستیک، EG یک پیش ماده مهم برای فیبرهای پلی استر و رزین ها می باشد. همجنین پلی اتیلن ترفتالات که برای تولید بطری های پلاستیکی نوشیدنی ها استفاده می شود، نیز از این ماده تهیه می شود.
عامل دهیدراسیون
از این ترکیب در صنعت گاز طبیعی برای حذف بخار آب پیش از فرآیندهای دیگر استفاده می شود. روش استفاده از آن در این مورد مانند استفاده از تری اتیلن گلیکول در گازهای طبیعی می باشد.
ضد رطوبت
به علت نقطه جوش بالا و تمایل بالایی که EG به جذب آب دارد، به عنوان یک خشک کننده عمل می کند. از این خاصیت آن به منظور جلوگیری از تشکیل کلرات های گاز طبیعی در میادین گازی استفاده می شود. برای این کار اتیلن گلیکول از بالای برج به پایین جریان می یاید و پس از برخورد با گازهای هیدروکربن و افزایش بخار آب، در نهایت گاز خشک از بالای برج خارج می شود. در ادامه آب و گلیکول نیز از هم جدا می شوند و از گلیکول دوباره استفاده می شود.
کاربردهای دیگر
- ساخت خازن ها
- حدواسط شیمیایی در تولید 1و4- دی اکسان که برای جلوگیری از خوردگی در مایعات سیستم های خنک کننده استفاده می شود.
- در تولید برخی از واکسن ها
- پولیش کفش ها و برخی جوهرها و رنگ ها
- پیشگیری و درمان قارچ چوب
- به عنوان مایع هیدرولیک پایه آب برای کنترل تجهیزات تولید
MSDS مونو اتیلن گلیکول
این ترکیب یک ماده شیمیایی با تولید بالاست. در طی ده روز در هوا و در عرض چند هفته در آب یا خاک تجزیه می شود. از طریق پراکندگی محصولات حاوی اتیلن گلیکول به محیط وارد می شود. در دوزهای بالاتر از 1000 میلی گرم در کیلوگرم می تواند سمی و کشنده باشد.
بلعیدن
منجر به علائم مسمومیت و استفراغ، سردرد، بی حالی، تشنج و بیهوشی می شود. 12- 24 ساعت علائم در بدن باقی می ماند. در مواردی موجب تعرق بیش از حد و تنفس کم و در نهایت مرگ در اثر نارسایی تنفسی می شود. دهان را با آب بشویید. در صورت بلعیدن، یک لیوان آب بنوشید. در صورت استفراغ آب بیشتری بدهید. به دنبال کمک فوری پزشکی باشید.
تماس با چشم
در برخورد با چشم می تواند موجب تحریک چشم، التهاب و قرمزی شود. در صورت تماس با چشم، بلافاصله چشم را با آب بشویید و مرکز پزشکی مراجعه کنید.
تنفس و استنشاق
تنفس در بخارات ابن ترکیب می تواند موجب سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی و حالت تهوع شود. در صورت تنفس، مصدوم را از محیط دور کنید. اگر تنفس مشکل داشت و یا تغییر رنگ پوست به کبودی گرایش داشت، از اکسیژن استفاده کنید. در صورت ادامه مشکل به پزشک مراجعه کنید.
تماس با پوست
در تماس با پوست، موجب تحریک پوست و از بین بردن چربی روی پوست می شود. در تماس مکرر یا طولانی با پوست منجر به درماتیت و خشکی پوست می شود. این ماده می تواند از طریق پوست جذب شود. در صورت تماس با پوست، لباس های آلوده را جدا کرده و پوست را با آب بشویید. در صورت بروز تحریک، به توصیه های پزشکی مراجعه کنید.
فروش مونو اتیلن گلیکول شازند
در حال حاضر مرکز پژوهش صنایع شیمیایی تهران به عنوان یکی از تامین کنندگان محصولات شیمیایی کشور طیف گسترده ای از مواد شیمیایی آزمایشگاهی و صنعتی را از برندهای معتبر در اختیار تولید کنندگان قرار می دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با همکاران ما در ارتباط باشید.
خرید مونو اتیلن گلایکول شازند
جهت اطلاع از نحوه ی خرید این محصول و ثبت سفارش شما می توانید با همکاران ما در واحد فروش مرکز پژوهش صنایع شیمیایی تهران در ارتباط باشید.
تیم صنایع شیمیایی تهران –
برای دریافت اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید.