اسید سیتریک (citric acid) با فرمول شیمیایی C6H8O7 که در میوههای خوراکی طبیعی یافت میشود. صنایع مختلف از این ماده به عنوان یک اسید طعم دهنده، ماده نگهدارنده و ماده فعال در تولید محصولات استفاده میکنند. این ماده به دو صورت خشک و آبدار به فروش میرسد. در ادامه، به بررسی جزئیتر کاربرد اسید سیتریک میپردازیم و نکات ایمنی که لازم است حین کار با این ماده از آن اطلاع داشته باشید را شرح میدهیم.
اسید سیتریک چیست؟
اسید سیتریک با فرمول شیمیایی C₆H₈O₇ یک ترکیب شیمیایی آلی است که بطور طبیعی در میوههای خوراکی مانند لیمو، پرتقال و نارنج یافت میشود. این ترکیب در صنایع مختلف به عنوان یک اسید طعم دهنده و ماده نگهدارنده مورد استفاده قرار میگیرد.
مصرف این ماده در صنایع غذایی به عنوان یک اسید طعم دهنده برای تقویت طعم ترش و اسیدی محصولات غذایی مانند نوشیدنیها، آبمیوهها، شیرینیها و مرباها رایج است. همچنین، به علت خاصیت نگهدارنده ای که دارد، میتواند در جلوگیری از رشد باکتریها و قارچها در محصولات غذایی مفید باشد.
خرید و قیمت اسید سیتریک
جهت کسب اطلاعات بیشتر و خرید اسید سیتریک با بهترین کیفیت و مناسبترین قیمت با همکاران ما در صنایع شیمیایی تهران تماس بگیرید.
خواص فیزیکی و شیمیایی
CAS-No | 9-92-77 |
فرمول مولکولی | C₆H₈O₇ |
جرم مولی | 192.12g/mol |
چگالی | 1.54 |
دمای ذوب و انجماد | 153 درجه سلسیوس |
دمای جوش | 175درجه سلسیوس |
ظاهر | جامد سفید |
بو | بدون بو |
pH | بین 3 تا 6 |
حلالیت | درآب حل می شود و قابلیت حل در الکل و گلیسیرین نیز دارد |
اثرات حرارتی | در دماهای بالا، ممکن است تجزیه شود |
این ماده همچنین دارای خاصیت ترموپلاستیک است، به این معنی که میتواند به آسانی ذوب شده و در دماهای بالا تجزیه شود. همچنین، خواص اکسیدکننده ملایمی دارد و میتواند با مواد دیگر واکنش دهد.
طرز تهیه اسید سیتریک
اسید سیتریک میتواند به صورت طبیعی از میوههای خوراکی مانند لیمو، پرتقال و نارنج به دست آید. اما برای تولید این ماده به صورت صنعتی، روشهای دیگری نیز وجود دارد که میتوان از آنها استفاده کرد. دو روش متداول برای تولید صنعتی اسید سیتریک عبارتند از:
فرمولاسیون قارچی
در این روش، قارچ Aspergillus Niger به عنوان یک میکروارگانیسم در تولید اسید سیتریک استفاده میشود. این قارچ میوههای مختلف را به عنوان منبع قندهای طبیعی مورد تجزیه و تخمیر قرار میدهد. در طول این فرآیند، قارچ از قندها استفاده میکند و اسید سیتریک را به صورت طبیعی تولید میکند.
فرمولاسیون شیمیایی
در این روش، از راههای شیمیایی برای تولید اسید سیتریک استفاده میشود. یکی از روشهای رایج در این حوزه، استفاده از کربوهیدراتهای طبیعی مانند گلوکز و فرمالدهید است. در این روش، ابتدا گلوکز به صورت شیمیایی به اسید سیتریک تبدیل میشود و سپس با استفاده از فرمالدهید، این اسید به صورت نهایی تولید میشود. این روش به دلیل کارآیی بالا و قابلیت کنترل فرآیند، در تولید گرید صنعتی این ماده بسیار مرسوم است.
در هر دو روش فوق، بعد از تولید این ماده، محصول حاصل فرآیند تصفیه و تجزیه میشود تا فرم خالص آن به دست آید.
کاربرد اسید سیتریک
این ماده به عنوان یک ترکیب شیمیایی چند منظوره، در صنایع مختلف بسیار استفاده میشود. در ادامه،به بررسی کاربردهای این ماده در صنایع مختلف میپردازیم.
صنایع غذایی
این ماده به عنوان یک اسید طبیعی غذایی، به عنوان افزودنی غذایی در محصولات مختلف مانند نوشیدنیها، آبمیوهها، سسها، کنسروها و مرباها استفاده میشود. همچنین، به عنوان یک ماده افزودنی طبیعی، میتواند به محصولات طعم بهتری بدهد و به عنوان ماده نگهدارنده طبیعی عمل کند.
در صنایع شیرینیپزی، این اسید به عنوان یک ماده ترشکننده و مواد زیستی برای تولید شیرینیها، کیکها و مرغوبیت دهنده بیسکوییتها استفاده میشود.
مقدار مجاز مصرف اسید سیتریک
مقدار مشخصی برای مصرف این ماده وجود ندارد. نکته مهم این است که شما میزان اسیدی یا قلیایی بودن مواد غذایی مصرفی در طول روز به تعادل برسد.
- فواید اسید سیتریک
افزودن این ماده به تحصولات غذایی باعث میشود آنها ماندگاری بیشتری داشته باشد و طعم بهتری پیدا کند.
- مضرات اسید سیتریک خوراکی چیست؟
مصرف مفدار زیادی از این اسید در طولانی مدت به دندان شما آسیب میزند بنابراین، بهتر است پس از خوردن مواد غذایی حاوی این اسید، دندان های خود را مسواک بزنید.
صنایع نوشیدنی
این ماده به عنوان نگهدارنده طبیعی و طعم دهنده و برای تنظیم الکترولیتی نوشیدنیهای گازدار مانند نوشابهها و آبمیوههای گازدار به کار میرود.
آرایشی و بهداشتی
این اسید در صنایع آرایشی و بهداشتی، به عنوان یک ماده نگهدارنده در محصولات مانند شامپو، صابون، کرمهای پوستی و محصولات بهداشتی دیگر استفاده میشود.
به عنوان یک ماده ضد باکتری، این اسید در محصولات بهداشتی مانند محصولات دهانشویه و ضدعفونیکنندهها استفاده میشود.
نحوه استفاده از اسید سیتریک در بمب حمام
در بمب حمام از ترکیب این اسید و جوش شیرین استفاده میکنند تا در نتیجهی واکنش این دو ترکیب گاز کربن دی اکسید آزاد شود.
صنایع شیمیایی
گرید صنعتی این ماده در تولید محصولاتی مانند پلاستیکها، رزینها، رنگها و مواد افزودنی شیمیایی مورد استفاده قرر میگیرد.
صنعت دارویی
این ماده در تولید داروها و محصولات دارویی به عنوان یک اسید طبیعی استفاده میشود. این محصولات شامل قرصها، شربتها، کپسولها و محلولهای دارویی هستند.
صابون و شوینده
این ترکیب شییمیایی به عنوان نرم کننده آب و عامل بافری در تولید محصولات صابون و شویندهها مورد استفاده قرار میگیرد.
کشاورزی
اسید سیتریک صنعتی به عنوان یک ماده اسیدی و تنظیم کنندهی pH در تولید محصولات کشاورزی مانند کودها و محصولات ضد عفونیکننده بکار میرود.
MSDS اسید سیتریک
پس از خرید این ماده آن را در محیطی خشک، خنک و با تهویه مناسب گهداری کنید. حین کار با این ماده شیمیایی حتما از عینک، دستکش و روپوش آزمایشگاهی استفاده کنید. توجه داشته باشید که حین کار با این ماده از خوردن، آشامیدن سیگار کشیدن پرهیز کنید.
آیا اسید سیتریک مضر است؟
این ماده باید در محیط های خشک و خنک نگهداری شود. برخی افراد ممکن است به این ماده حساسیت داشته باشند. در صورت بروز هرگونه حساسیت یا عوارض جانبی، باید استفاده از این ماده متوقف شود و به پزشک مراجعه کنید.
پس از استفاده از این ماده، دستها به طور کامل با آب و صابون شسته شوند. تماس این ماده با چشم یا پوست، میتواند تحریککننده باشد و عوارضی مانند التهاب، سوزش و خارش را ایجاد کند. در صورت بروز چنین واکنشهایی، باید فوراً چشمان خود را با آب فراوان بشویید و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید.
این ماده را نباید با مواد قلیایی قوی مانند سدیم هیدروکسید ترکیب کرد، زیرا ممکن است واکنشهای خطرناکی را ایجاد کند. در صورت بلعیدن این اسید به طور تصادفی، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
بازار خرید اسید سیتریک
چین یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مواد غذایی در میان کشورهای آسییی است. علاوه بر این، این کشور یکی از بزرگترین مصرف کنندگان این ماده نیز هست. بخش بزرگی از بازار اسید سیتریک تحت کنترل این کشور است. ژاپن هم یکی از بزرگترین مصرف کنندگان این ماده در کشورهای آسیایی است.
با توجه به افزایش تقاضا برای خرید این ماده در صنایع غذایی و مواد شوینده، به نظر میرسد در سالهای 2023 تا 2028 بازار این ماده رشد چشمگیری داشته باشد.
اسید سیتریک را از کجا تهیه کنیم؟
امروزه خرید اسید سیتریک فرایند ساده ای است؛ زیرا این ماده به عنوان ترکیبی رایج، کاربردهای گسترده ای دارد. این ترکیب به صورت پودری در بسته بندی های متنوع موجود است و می توان آن را از فروشگاه های آنلاین خرید و فروش مواد شیمیایی تهیه نمود. در زمان خرید اسید سیتریک، لازم است که به کاربرد، میزان مصرف و مقدار مورد نیاز توجه داشته باشید. زیرا گزینه های بسته بندی موجود، می تواند برای کاربردهای آزمایشگاهی یا مصارف صنعتی باشد. همچنین در زمان خرید، خلوص ماده را بررسی نمایید که با کاربرد مد نظرتان مطابقت داشته باشد. با خرید اسید سیتریک از فروشندگان معتبر می تواند از کیفیت و ایمنی آن اطمینان حاصل نمایید.
منبع: خرید اسید سیتریک شیمی استور
جمع بندی
اسید سیتریک که با نام عامیانه جوهر لیمو شناخته میَشود، یک ترکیب شیمیایی آلی با ویژگیهای آنتیاکسیدانی است که به صورت طبیعی در میوهها یافت میشود . این ماده در صنایع مختلف، از جمله صنایع غذایی و آرایشی بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد.
سوالات متداول
مضرات اسید سیتریک خوراکی چیست؟
مصرف بیش از اندازه این ماده به دندانها اسیب میزند و باعث افزایش اسید معده میشود.
نام دیگر اسید سیتریک چیست؟
معمولا این اسید را تحت عنوان جوهر لیمو میشناسند. همچنین نام آیوپاک این ماده شیمیایی 2-hydroxypropane-1,2,3-tricarboxylic acid است.
مقدار مجاز مصرف اسید سیتریک چقدر است؟
مقدار مشخصی برای مصرف جوهر لیمو در طول روز وجود ندارد اما با توجه به خاصیت اسیدی این ماده بهتر است میزان ترکیبات اسیدی و قلیایی موجود در رژیم غذایی خود را تنظیم کنید.
آیا اسید سیتریک برای معده ضرر دارد؟
بله. در صورت مصرف بیش از اندازهی جوهر لیمو، این ماده باعث افزایش اسید معده میشود.
تیم صنایع شیمیایی تهران –
برای دریافت اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید.
سیما سهرابی –
نام دیگر اسید سیتریک چیست
تیم صنایع شیمیایی تهران –
اسید استیک با نام جوهر لیمو نیز شناخته میشود.
رهنورد –
فواید اسید سیتریک برای پوست چیه؟
تیم صنایع شیمیایی تهران –
اسید سیتریک به عنوان لایه بردار، روشن کننده و آنتی اکسیدان عمل میکند.